Techniek is binnen veel sporten een veelbesproken begrip, in het langlaufen is dat niet anders. Ontdek wat techniek nou eigenlijk is en of het echt van belang is bij langlaufen. Machiel legt het uit.
Je vraagt je af?
- Hanteren we de technieken in het langlaufen omdat het zo hoort?
- Omdat het ons zo is aangeleerd?
- Omdat we het toppers zo zien doen?
- Gaan we door evolutie in het materiaal sneller en verandert daardoor de techniek?
- En hoe komt het dan dat wetenschappers niet van tevoren kunnen bedenken wat de meest effectieve techniek is, maar dat pas kunnen beargumenteren nadat een atleet met een veranderde techniek sneller gaat?
Ik kan al verklappen dat al deze stellingen een klein beetje waar zijn!
Techniek is zeker cultuurgebonden en we doen de dingen vaak ‘omdat het zo hoort’. En wat voor de toppers snel kan zijn hoeft voor een recreant helemaal niet snel te zijn.
- Hoe komen we er dan achter wat wel en wat niet werkt in de techniek?
- Wat zijn de voorwaarden om de techniek zo optimaal mogelijk uit te kunnen voeren?
- Hoe bepalen de trainers dat en hoe komen we erachter wat voor iemand efficiënter is en wat niet?
Voordat ik antwoord hierop geef definieer ik graag eerst wat techniek nou eigenlijk is.
Wat is techniek?
Onder techniek verstaan we de manier van bewegen.
motoriek en voorwaarden
De techniek is gekoppeld aan het motorisch leren van elke persoon. Het bestaat uit het uitvoeren van bewegingen en vaardigheden die nodig zijn voor het beoefenen van een sport. En daar zijn bepaalde voorwaarden aan verbonden zoals beweeglijkheid, coördinatie, snelheid en kracht.
grof en fijnmotorisch
Daarnaast is er een verschil in grof motorische bewegingen en fijn motorische bewegingen. Duursport wordt meestal ingedeeld bij de grof motorische bewegingen. Al klopt dat niet helemaal, want aan bepaalde duursporten zit wel degelijk ook een component fijn motorisch, zoals de inpik bij roeien of druk vinden bij de diagonaal bij langlaufen.
Hoe verbeter je je langlauftechniek?
Er is geen toverformule maar er zijn wel drie belangrijke componenten.
10.000 uur
Techniek leer je vooral door heel veel te herhalen. Het motto in sport is niet voor niets dat je een beweging minstens 10.000 uur gemaakt moet hebben voordat je deze optimaal beheerst.
Jong geleerd
Maar wat vooral scheelt is jong beginnen. In de leeftijdscategorie van 8-12 jaar leer je spelenderwijs veel bewegingen goed aan en slijp je ze voor je hele leven in in je bewegingsgeheugen. Dus het is goed om op jonge leeftijd veel verschillende sporten te beoefenen, om later in staat te zijn die geleerde vaardigheden over te brengen naar andere sporten.
feedback krijgen
Techniek is verder te verbeteren met behulp van feedback. Dat kan op veel verschillende manieren, bijvoorbeeld door te kijken naar anderen of te oefenen voor een spiegel. De beste manier is echter toch een instructeur/trainer die jou kan observeren en je techniek kan analyseren en je, door middel van het meegeven van bepaalde oefeningen, het juiste pad op weet te krijgen. Door te kijken hoe jij leert kan de instructeur de oefeningen zo aanbieden dat die bij jou het beste aanslaan. In combinatie met zaken als videoanalyses kun je snel je techniek verbeteren.
Voor wie is techniek belangrijk?
Eigenlijk voor iedereen, want met een betere techniek beweeg je met minder moeite. Toch zijn er verschillen in wat voor een recreatieve langlaufer effectief is en wat voor een toplanglaufer. Dat heeft onder andere met voorwaarden te maken als kracht, snelheid, beweeglijkheid, balans en coördinatie. Wanneer je daar minder over beschikt kun je niet zo optimaal bewegen als iemand die daar meer talent voor heeft. Toch zijn er in elke techniek minimale voorwaarden om effectief te bewegen.
Diagonaal techniek bij langlaufen
Neem nu de diagonaal techniek. Om goed grip te krijgen met de diagonaalpas is het optimaal als je al je gewicht bij de afzet op één been hebt, dan kun je krachtiger afzetten dan wanneer het gewicht tussen de ski’s in hangt. Hoe krachtig en hoe lang vervolgens de afzet is maakt of je nog harder kan. Na de afzet volgt de glijfase. Ook daarvoor geldt dat, wanneer je het gewicht van het afzetbeen op het juiste moment naar het glijbeen brengt, je de kracht van de afzet optimaal kan omzetten in glijvermogen op de andere ski. Hierna wordt dat ‘glijbeen’ weer het afzetbeen, dus wanneer het gewicht al op het glijbeen staat kun je ook weer beter afzetten met dat glijbeen. Hoe diep je door je knie veert, hoe ver je naar voren hangt en hoe goed je de knie en heup opstrekt maakt het verschil tussen een echt goede techniek en een aardige techniek.
Maar alle beetjes helpen, dus als je al deze stappen iets beter uitvoert zal je meteen merken dat je harder gaat met minder moeite.
Techniek is belangrijk, maar voor elke groep ligt de nadruk vaak op een ander facet van de sport.
Waar kun jij verbeteren?
Nu is het aan de instructeur/coach/trainer om te zien waar jouw grenzen liggen en waar je nog kan verbeteren. Hij analyseert daarvoor constant jouw techniek. Door zijn ervaring weet hij wat oorzaak en gevolg is van een fout en wat een bijkomende fout is.
Zo kan iemand bijvoorbeeld bij het skaten heel erg draaien met zijn schouders. Je kunt als instructeur zeggen probeer je schouders stiller te houden, maar de oorzaak van draaiende schouders is de balans. Wanneer je onvoldoende boven de ski komt tijdens het glijden val je weer naar binnen. Door je schouder boven de ski te draaien kun je toch nog net wat langer glijden. Door te leren beter boven de ski te komen, door in balans te zijn en met neus, heup, knie en enkel mooi recht boven de ski te staan, kan de cursist langer glijden zonder dat hij dat hoeft te compenseren met het draaien van zijn schouders.
Voor welke discipline binnen de langlaufsport is welke techniek belangrijk?
We kennen verschillende groepen binnen de langlaufsport zoals wedstrijdatleten, marathonlopers, toerlanglaufers, backcountry skiërs en recreatieve langlaufers. Voor elke groep geldt dat techniek belangrijk is, maar voor elke groep ligt de nadruk vaak op een ander facet van de sport.
toerlanglaufers en backcountry langlaufers
Zo zijn backcountry skiërs vooral druk met het goed leren afdalen en zich veilig door het landschap verplaatsen en wat minder met het zo effectief en zo snel mogelijk gaan. Al geldt ook voor deze groep dat met wat meer techniek het ook nog wel wat efficiënter kan.
Wedstrijdlanglaufers en marathonlanglaufers
Wedstrijdatleten en marathonlopers willen met zo min mogelijk energie zo hard mogelijk gaan. Een effectieve techniek met een goede glij helpt. En ze willen zo min mogelijk energie verliezen door bij het afdalen niet te veel te remmen.
Tochten langlaufers
Toerlanglaufers willen vooral lange tochten kunnen lopen zonder dat dat te veel energie kost. Zij zoeken naar een efficiënte techniek die ze vooral lang kunnen volhouden. Snelheid is wat minder belangrijk. Ze moeten vooral niet te snel moe worden zodat ze die lange tocht wel vol kunnen houden.
Recreanten
Recreanten tot slot willen vooral veilig bewegen en niet vallen. Hoe snel ze gaan is van minder belang, ze streven er vooral naar controle te hebben over wat ze aan het doen zijn op de ski’s.
Conclusie
Elke doelgroep heeft een andere insteek wat techniek betreft. Een goede instructeur houdt daar rekening mee en leert jou dat wat je nodig hebt om beter te worden in de discipline die jij beoefent. En dat scheelt enorm! Jezelf een techniek aanleren kan, maar niet alleen duurt het (veel) langer, je loopt daarbij ook nog eens het risico dat je het jezelf verkeerd aanleert!
Kortom, wil je jezelf verbeteren ga naar een club, boek een reis waar een instructeur bij aanwezig is of boek een les in het buitenland bij een langlaufleraar. Dat zal echt schelen.
Bij Vasa Sport besteden we op elke reis aandacht aan de techniek en er zijn speciale techniekweekenden en weken.
Dit artikel is geschreven door Machiel Ittmann en is ook te lezen in het langlaufmagazine.
